Alles wat je moet weten over de broedtijd van de koolmees
De broedtijd van de koolmees (Parus major) is een bijzondere tijd. De kleine vogeltjes gaan een nestje bouwen, zorgen voor de eieren en gaan op zoek naar voedsel voor de kleintjes.
De koolmees is één van de meest voorkomende vogelsoorten in Nederland. Iedereen met een tuin zal dit vogeltje dan ook regelmatig zien. Maar ook in natuurgebieden kom je hem veelvuldig tegen.
Graag vertellen we je alles over de broedtijd van de koolmees. En hoe je er voor kunt zorgen dat je deze bijzondere tijd van dichtbij mee kunt maken.
Wat is de broedtijd van de koolmees?
De broedtijd van de koolmees duurt ongeveer twee weken. Tijdens deze periode zorgen beide ouders voor de eieren. Dit doen ze door elkaar af te wisselen in het broeden. Toch is het meestal het vrouwtje dat de eieren broedt en het mannetje degene die voor het eten zorgt.
Een koolmees legt 7 tot 15 eieren, waarvan er gemiddeld 6 tot 8 uitkomen. Iedere dag wordt er één ei gelegd door het vrouwtje. Pas wanneer ze alle eieren heeft gelegd begint de broedtijd voor de koolmees.
Na ongeveer twee weken broeden komen de jonge koolmezen uit hun eieren gekropen. Tot de tijd dat de jonge koolmeesjes groot en sterk genoeg zijn om uit te vliegen, worden ze gevoed door hun ouders. Na ongeveer 18 tot 21 dagen vliegt de koolmees uit.
Hoe kun je de broedtijd van de koolmees waarnemen?
Zoals er eerder aangaven is de koolmees is een van de meest voorkomende vogels in Nederland. Maar het is óók een van de meest geliefde vogels van ons land. Met hun opvallende geel-zwarte veren en gezellige gekwinkeleer, zijn ze een welkome aanvulling in elke tuin of park.
Veel mensen genieten dan ook van het aanzicht van de koolmees in hun tuin. En wat het nóg leuker maakt: een koolmees die een nestje bouwt in je tuin!
Maar hoe doen ze dit en hoe zorg je ervoor dat de koolmees jouw tuin uitkiest voor het stichten van zijn gezin? Oftewel: Hoe kun je de broedtijd van de koolmees van dichtbij meemaken?
Het is belangrijk om te weten dat de koolmees holbroeders zijn. Dat betekent dat ze hun nest bouwen in een holte of spleet, zoals in een boom.
Ze gebruiken materialen zoals mossen, gras, veren en wol om hun nest te bouwen, en de binnenkant van het nest wordt vaak bekleed met fijne materialen zoals wol, zodat het zacht en warm is voor de eieren en jongen.
Ook bouwt de koolmees zijn nest graag in een nestkastje. Het heeft dus zeker zin om een nestkastje op te hangen op een beschut plekje in je tuin. Let hierbij wel op dat de opening van het nestkastje ongeveer 32 mm is. Iets groter dan de opening van het nestkastje voor een pimpelmees.
Hang het nestkastje op een rustige plek uit de wind en je hebt grote kans dat de koolmees zijn broedtijd uit gaat zitten in jouw tuin.
Op zoek naar een leuk vogelhuisje voor de koolmees of andere vogels?
Bekijk onze favoriete 8 vogelhuisjes van dit moment! Klik op onderstaande banner.
Wanneer is de broedtijd van de koolmees?
De broedtijd van de koolmees is meestal in april of mei. Dit is afhankelijk van de weersomstandigheden. Wanneer je de broedtijd van de koolmees van dichtbij 
wilt meemaken, dan is het belangrijk dat je begin april het nestkastje op een rustige en beschutte plek in je tuin hebt hangen.
Is het gelukt om de broedtijd van de koolmees in je tuin te mogen aanschouwen? Gefeliciteerd! Geniet van het op en af vliegen van de koolmeesjes, hun zoektocht naar voedsel en hun vrolijke gekwetter.
Stoor de koolmees niet tijdens de broedtijd en zorg dat ze in rust in je tuin kunnen zitten en kunnen zoeken naar voedsel. Je kunt de koolmees hierbij helpen, als je zorgt dat er voldoende voedsel te vinden is in je tuin.
Wat eten jonge koolmezen?
De jonge koolmezen eten voornamelijk insecten en spinnen als ze jong zijn. Deze eiwitrijke diëten helpen hen groeien en ontwikkelen.
Naarmate de jonge koolmezen ouder worden, zullen ze ook beginnen met het eten van zaden en bessen.
Volwassen koolmezen eten ook insecten, maar hun dieet bestaat voornamelijk uit zaden en bessen, vooral in de wintermaanden.
Je kunt de koolmees helpen tijdens én na de broedtijd door je tuin ietwat rommelig te laten. Dus laat blaadjes gerust liggen. Insecten kruipen graag tussen takjes, blaadjes en struikgewas. Ideaal voor de koolmees. Zij struinen door je tuin op zoek naar voedsel. Heerlijk om te mogen aanschouwen!
Meer weten over het dieet van de koolmees?
Lees verder: Wat eet een koolmees?
Hoe kun je de koolmees beschermen tijdens de broedtijd?
Het is belangrijk om te weten dat koolmezen zeer territoriale vogels zijn en hun territorium zullen verdedigen tegen andere mezen. Dit gebeurt vooral tijdens de broedtijd. Het territorium van de koolmees beslaat ongeveer 15 meter rondom de nestkast.
Wanneer je meerdere nestkasje in je tuin wilt ophangen, hou dan rekening met het territorium. Bij voorkeur hang je nestkasjes 30 meter uit elkaar. Zo weet je zeker dat de broedtijd van de koolmees in rust plaats kan vinden en jij kunt genieten van deze bijzondere periode.
Zorg dus dat je weet wanneer de broedtijd van de koolmees plaatsvindt en plan je waarnemingen op een verantwoorde manier.
Na de broedtijd
Wanneer de jonge koolmeesjes oud genoeg zijn, dan is het tijd om het nest langzaam maar zeker te verlaten. Ze leren vliegen, gaan zelfstandig op zoek naar voedsel en ontdekken de gevaren die achter iedere hoek schuil gaan.
Dit is weer een nieuw hoofdstuk in het verhaal van de koolmees.
Benieuwd naar dit verhaal?
Lees meer: Het uitvliegen van de jonge koolmeesjes
Meer weten over de koolmees?
Je weet nu alles over de broedtijd van de koolmees. Wil je meer te weten komen over dit prachtige vogeltje?
Lees dan ons verhaal over de koolmees. Je leert alles over zijn leven, zijn zoektocht naar een partner én zijn vijanden.
Of doe de test! En ontdek of jij het verschil goed weet tussen de koolmees en de pimpelmees.
